2-րդ Օր. Հիսուսի Ընտրությունը

Ռիչարդ Վարմբրանդը, Իվան Ուրգանտը և Նատան Շարանսկին ներկայացնում են հրեական անզեն քաղաքացիական բողոքի ոգին, որը ընդիմանում է հզոր և չարաշահող ինստիտուտներին: Իրենց անկեղծության արդյունքում նրանք դարձան իրենց քննադատած համակարգերի թիրախը: Այդ առումով նրանք հետևեցին իրենց հրեա հայրենակցին՝ Նազովրեցի Հիսուսին:

Տանջվել է իր Հավատքի համար – 
Ռիչարդ Վարմբրանդ

Ռիչարդ Վարմբրանդը (1909-2001) ռումինացի հրեա էր, ով հետագայում դարձավ լյութերական քահանա։ Նա հրապարակային դասավանդում էր Աստվածաշնչից այն ժամանակ, երբ Ռումինիան խստորեն պարտադրում էր կոմունիստական ​​աթեիզմը։ Իշխանությունները նրան բանտարկեցին 1948-1956 թվականներին, այդ թվում՝ երեք տարի անցկացրեցին ստորգետնյա մենախցի փոսում՝ առանց լույսի։ Ազատ արձակվելուց հետո նա վերսկսեց ղեկավարել ստորգետնյա եկեղեցին։ Այսպիսով, իշխանությունները նրան կրկին բանտարկեցին 1959-1964 թվականներին՝ հաճախակի ծեծի ենթարկելով։ Ի վերջո, իշխանությունները նրան ազատ արձակեցին դեպի Արևմուտք՝ նրա ծանր վիճակը լուսաբանող միջազգային արշավի շնորհիվ։

Չսիրված է իր կարծիքների համար – Իվան Ուրգանտ

Իվան Ուրգանտը (ծնված 1978 թ.) վարում էր Ռուսաստանի պետական ​​հեռուստատեսության ամենահայտնի երեկոյան թոք-շոուն՝ «Երեկոյան Ուրգանտ» անունով: Նա հետևում էր հայտնի ամերիկյան երեկոյան թոք-շոուների ձևաչափին, ինչպիսիք են «The Tonight Show»-ն և «The Late Show»-ն: Իվան Ուրգանտը հայտնիություն ձեռք բերեց 2022 թվականի փետրվարին՝ բողոքելով Ռուսաստանի կողմից Ուկրաինա ներխուժման դեմ: Նա իր Ինստագրամի էջում գրառում կատարեց «Ոչ պատերազմին» գրառմամբ: Այն երկրում, որտեղ ներխուժմանը հակազդելը հանցագործություն էր համարվում, նրա դիրքորոշումը համարձակ էր եւ լայնորեն նկատված: Այնուհետև ռուսական «Առաջին Ալիքը» դադարեցրեց նրա երեկոյան հաղորդումը: Կարճ ժամանակ անց Իվանը լքեց Ռուսաստանը և հայտնվեց Իսրայելում:

Մերժված իր Խելացիության համար – Նատան Շարանսկի

Նատան Շարանսկին (ծնված 1948թ.), տաղանդավոր ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս և շախմատի հանճար, դարձավ ամենահայտնի սովետական մերժողներից մեկը։ Մերժողները խորհրդային հրեաներ էին, ովքեր 1960-ական և 1970-ական թվականներին մերժվել էին Իսրայել մուտքի վիզա ստանալուց։ Սովետական իշխանությունները, 1973 թվականին, ելքի վիզա մերժեցին տրամադրել Շարանսկուն՝ այն պատրվակով, որ ֆիզիկայի ոլորտում իր աշխատանքը նրան հասանելիություն է տալիս պետական ​​գաղտնիքներին։ Այնուհետև Շարանսկին 1970-ականներին դարձավ հասարակական ակտիվիստ բոլոր մերժողականների համար, ինչը սովետական ռեժիմի օրոք ռիսկային քայլ էր։ 1977 թ.-ին ՊԱԿ-ի կողմից ձերբակալվելուց հետո, իշխանությունները նրան տեղափոխեցին բանտեր և հարկադիր աշխատանքային ճամբարներ։ Ի պատասխան նրա ծանր վիճակը լուսաբանող միջազգային արշավին՝ նա 1986 թվականին ազատ արձակվեց Միխայիլ Գորբաչովի կողմից։ Այնուհետև Շարանսկին գաղթեց Իսրայել, որտեղ նա հաջող քաղաքական կարիերա ունեցավ։   

Հիսուս՝ Ընտրվեց իր կատարյալ ժամանակի համար 

Նազովրեցի Հիսուսը նույնպես ցուցաբերեց ակտիվիզմի այս հակումը՝ մեծ անձնական ռիսկի դիմելով, հզոր բյուրոկրատիայի դեմ համարձակ բողոքի միջոցով։ Սակայն նրա կարողությունը՝ իր գործողությունները համապատասխան ժամանակին կատարելու և դրանք կապելու անցյալ դարաշրջանի իրադարձությունների հետ, ինչպես նաև դրանք ուղղորդելու դեպի ապագա ազատությունները, որոնք ազդում են իմ և ձեր վրա, դեռ մնում են անգերազանցելի։ Մենք Հիսուսին նայել ենք նրա հրեական տեսանկյունից, և այստեղ մենք կքննարկենք նրա բողոքական ցույցի գործողությունները՝ բացահայտելով դրանց նշանավոր ժամանակագրությունը և իմաստները։ Ուսումնասիրելով Հիսուսը որպես Իսրայել թեզի հատուկ օրինակները, մենք այժմ կվերանայենք այն այստեղ:

Զատկի շաբաթվա երկրորդ օրը, Հիսուսն իր բողոքը բարձրացրեց բոլորովին նոր մակարդակի՝ սկիզբ դնելով իրադարձությունների մի շղթայի, որը ընդմիշտ փոխեց պատմությունը։ 

Ամսաթվի Նշանակությունը

Հիսուսը հենց նոր էր մտել Երուսաղեմ, այն ճիշտ օրը, որը հարյուրավոր տարիներ առաջ մարգարեացվել էր, հայտնաբերելով ինքն իրեն որպես Քրիստոս և ազգերի լույս։ Այդ ամսաթիվը հրեական օրացույցում կիրակի էր, Նիսանի 9-ը՝ Զատկի շաբաթվա առաջին օրը։ Թորայի կանոնների պատճառով հաջորդ օրը ՝ Նիսանի 10-ը, հրեական օրացուցում յուրահատուկ օր էր: Մինչև Մովսեսը սահմանեց Զատկին նախապատրաստվելու քայլերը.

12 Տերը Եգիպտոսում խոսեց Մովսեսի ու Ահարոնի հետ՝ ասելով. ²«Այս ամիսը ձեզ համար ամիսների սկիզբը կլինի։ Ձեզ համար այն տարվա ամիսների մեջ առաջինը կլինի։ ³Խոսիր Իսրայելի ողջ ժողովի առաջ և ասա. «Այս ամսվա տասներորդ օրը թող յուրաքանչյուրը մեկ գառ վերցնի նահապետական տան համար, այսինքն՝ մեկ գառ՝ ընտանիքի համար։  

ԵԼՔ 12:1-3

Այսպիսով, Մովսեսից սկսած, ամեն 10^-րդ նիսանը, յուրաքանչյուր հրեական ընտանիք ընտրում էր գառ գալիք  Զատկի տոնի համար: Դա կարելի էր անել միայն այդ օրը: Հիսուսի ժամանակներում հրեաները Զատկի գառներն ընտրում էին Երուսաղեմի տաճարում: Սա նույն վայրն էր, որտեղ 2000 տարի առաջ Աստված փորձության ենթարկեց Աբրահամին՝ իր որդու զոհաբերությամբ: Այսօր այստեղ են գտնվում հրեական Տաճարի լեռը, Մուսուլմանական Ալ-Ակսա մզկիթը և Ժայռի Գմբեթը :  

Այսպիսով, մի հատում վայրում (Տաճարի լեռան վրա), հրեական տարվա մի որոշակի օր (Նիսանի 10-ին), հրեաները ընտրում էին Պասեքի գառը յուրաքանչյուր ընտանիքի համար: Ինչպես, որ պատկերացնում եք մարդկանց և կենդանիների հսկայական թիվը, փոխանակման աղմուկը, արտարժույթի փոխանակումը (քանի որ հրեաները գալիս էին բազմաթիվ վայրերից) Տաճարը վերածում էին խելահեղ շուկայի Նիսանի 10-ին: Ավետարանը նկարագրում է, թե ինչ արեց Հիսուսը այդ օրը: Երբ հատվածը խոսում է «հաջորդ օրվա» մասին, դա նրա թագավորական մուտքի հաջորդ օրն է ՝ Նիսանի 10-ը՝ այն ճշտգրիտ օրը, երբ հրեաները ընտրում էին Պասեքի գառները Տաճարում:

Տաճարի մաքրագործումը

¹²Հաջորդ օրը, երբ նրանք դուրս եկան Բեթանիայից, նա քաղց զգաց։ ¹³ Հեռվում մի թզենի տեսավ, որը տերևներ ուներ, և գնաց տեսնելու, թե արդյոք մի բան կգտնի նրա վրա։ Սակայն երբ մոտեցավ, տերևներից բացի, ոչինչ չգտավ, որովհետև թզի ժամանակը չէր։ ¹⁴ Ուստի ասաց թզենուն. «Թող այսուհետև քեզանից ոչ ոք պտուղ չուտի հավիտյան»։ Իսկ նրա աշակերտները լսում էին։ ¹⁵ Նրանք եկան Երուսաղեմ։ Այնտեղ նա տաճար մտավ ու սկսեց վռնդել բոլոր նրանց, ովքեր առուծախ էին անում տաճարում, և շուռ տվեց դրամափոխների սեղաններն ու աղավնի վաճառողների նստարանները ¹⁶ և թույլ չէր տալիս, որ մեկը տաճարի միջով որևէ բան անցկացնի, ¹⁷այլ սովորեցնում էր ու ասում. «Գրված չէ՞ արդյոք՝ «իմ տունը աղոթքի տուն պիտի կոչվի բոլոր ազգերի համար»։ Բայց դուք այն ավազակների որջ եք դարձրել»։ 

Մարկոս 11:12-17

Մարդկային մակարդակով Հիսուսը մտավ Տաճար երկուշաբթի՝ Նիսանի 10-ին, և դադարեցրեց առևտրայնությունը։ Առք ու վաճառքը խոչընդոտ էր ստեղծել երկրպագության համար, հատկապես ոչ հրեաների համար։ Հետևաբար, Հիսուսը՝ այս ազգերի Լույսը, կոտրեց այս խոչընդոտը՝ դադարեցնելով առևտրային գործունեությունը։  

Աստծո Ընտրյալ Գառը

Բայց միևնույն ժամանակ տեղի ունեցավ նաև անտեսաված մի բան։ Մենք կարող ենք սա հասկանալ այն տիտղոսից, որը Հովհաննես Մկրտիչը նախկինում տվել էր Հիսուսին։ Նրան հայտարարելով՝ Հովհաննեսն ասել էր.

²⁹ Հաջորդ օրը Հովհաննեսը տեսավ Հիսուսին, որ գալիս էր իր մոտ, ու ասաց. «Ահա Աստծու Գառը, որ իր վրա է վերցնում աշխարհի մեղքը»։ 

Հովհաննես 1:29

Հիսուսը «Աստծո Գառն» էր։ Աբրահամի զոհաբերության ժամանակ, Աստվածն էր, որ ընտրել էր գառնուկին՝ Իսահակին փոխարինելու համար՝ նրան թփի մեջ բռնելով։ Տաճարը գտնվում էր նույն վայրում։  

Երբ Հիսուսը Նիսանի 10-ին մտավ Տաճար, Աստված նրան ընտրեց որպես Իր Պասեքի Գառ։   

Հիսուսը պետք է Տաճարում լիներ հենց այս օրը, որպեսզի ընտրվեր։ Եվ նա ընտրվեց։

Հիսուսի նպատակը որպես Պասեքի գառ

Ինչո՞ւ նա ընտրվեց որպես Պասեքի գառ։ Վերևում նշված Հիսուսի ուսմունքը տվեց պատասխանը։ Երբ նա ասաց. «իմ տունը աղոթքի տուն պիտի կոչվի բոլոր ազգերի համար», նա մեջբերեց Եսայիայից։ Ահա ամբողջական հատվածը (Հիսուսի ասած տողերը ընդգծված են)։

⁶Իսկ օտարականներին, ովքեր հարել են Տիրոջը,

որ ծառայեն նրան,

Տիրոջ անունը սիրելու

և նրա ծառաները լինելու համար,՝

բոլոր նրանց, ովքեր պահում են շաբաթը, որ չպղծեն այն,

և ովքեր կառչում են իմ ուխտից, 

⁷ես կբերեմ իմ սուրբ լեռը 

և կուրախացնեմ իմ աղոթքի տանը։

Նրանց ողջակեզներն ու զոհերը 

ընդունելի կլինեն իմ զոհասեղանի վրա,

որովհետև իմ տունը աղոթքի տուն պիտի կոչվի

բոլոր ժողովուրդների համար»։

Եսայի 56: 6-7

Եսայի մարգարեի գրած «Սուրբ լեռը» Մորիա լեռն էր, որտեղ  Աբրահամը զոհաբերել էր Աստծո կողմից Իսահակի փոխարեն ընտրված գառը։ «Աղոթքի տունը» տաճարն էր, որտեղ Հիսուսը մտավ Նիսանի 10-ին։ Սակայն միայն հրեաները կարող էին զոհաբերություններ անել տաճարում և նշել Պասեքը։ Սակայն Եսայի մարգարեն գրել էր, որ «օտարականները» (ոչ հրեաները) մի օր կտեսնեն, որ «նրանց ողջակեզներն ու զոհերը ընդունելի կլինեն»։ Եսայի մարգարեին մեջբերելով՝ Հիսուսը հայտարարեց, որ իր աշխատանքը ոչ հրեաների համար կբացի Աստծո ճանապարհ։ Այդ ճանապարհը սկսել էր բացվել նախորդ օրը, երբ հույները խնդրեցին հանդիպել Հիսուսին։

Աշխարհի տարբեր ազգեր նկատեցին հայտնի հրեա ակտիվիստների բողոքները, ինչպիսիք են Վարմբրանդը, Ուրգանտը և Շարանսկին: Հիսուսն ասաց, որ իր աշխատանքը նմանապես կգրավի աշխարհի ազգերի ուշադրությունը: Այս պահին նա չբացատրեց, թե ինչպես է դա անելու: Սակայն, երբ շարունակենք ավետարանի պատմությունը, կտեսնենք, թե ինչպես է Աստված ծրագիր ունեցել օրհնելու ձեզ և ինձ:

Մեծ Զատկի շաբաթվա Հաջորդ Օրերը

Գառները ընտրելուց հետո հրեաներին, Նիսանի 10-ին, պատվիրում էին Թորայի կանոնները.

⁶ Պահեք այն մինչև այս ամսվա տասնչորսերորդ օրը, և Իսրայելի ողջ ժողովուրդը թող այն մորթի երկու երեկոների միջև

Ելք 12:6

Մովսեսի ժամանակների արաջին Պասեքից ի վեր, հրեաները ամեն նիսանի 14-ին զոհաբերում են իրենց Պասեքի գառները: Շաբաթվա համար կառուցվող ժամանակացույցում մենք Թորայի կանոններին ավելացնում ենք «գառների խնամքը»: Ժամանակացույցի ներքևի կեսում ավելացնում ենք Հիսուսի շաբաթվա 2-րդ օրվա գործունեությունը՝ Տաճարի մաքրագործումը և նրա ընտրությունը որպես Աստծո Պասեքի գառ:

Թիրախավորված և Ընտրված Իշխանությունների կողմից 

Երբ Հիսուսը մտավ և մաքրեց Տաճարը, սա ազդեցություն ունեցավ նաև մարդկային մակարդակի վրա։ Ավետարանը շարունակում է՝ նշելով.

¹⁸ Ավագ քահանաներն ու դպիրները լսեցին այս և սկսեցին հնար փնտրել, թե ինչպես սպանեն նրան։ Նրանք վախենում էին նրանից, քանի որ ամբողջ ժողովուրդը հիանում էր նրա ուսուցմամբ։

Մարկոս 11:18

Տաճարը մաքրելիս հրեա առաջնորդները նրան մահվան թիրախ դարձրին։ Ինչպես Վարմբրանդը, Ուրգանտը և Շարանսկին դարձան այն առաջնորդների թիրախը, որոնց դեմ նրանք բողոքում էին, այդպես էլ Հիսուսը այդ պահից սկսած դարձավ թիրախավորված մարդ։

Նրանք սկսեցին նրա հետ դեմ առ դեմ բախվելով։ Ավետարանը պատմում է, որ հաջորդ օրը.

²⁷ Նրանք դարձյալ Երուսաղեմ եկան։ Երբ նա շրջում էր տաճարում, ավագ քահանաները, դպիրներն ու ծերերը նրա մոտ եկան ²⁸ու ասացին. «Ի՞նչ իշխանությամբ ես անում այս բաները։ Եվ ո՞վ տվեց քեզ այս բաներն անելու իշխանությունը»:

Մարկոս 11:27-28

Հաջորդ հոդվածում մենք կքննարկենք Զատկի շաբաթվա 3-րդ օրը, երեքշաբթի օրվա իշխանությունների ծրագրերը, Հիսուսի գործողությունները և Թորայի կանոնները։